Feyenoord Jaarverslagen 2006-2011: H4 Kasstromen

H4 Kasstromen

4.1 Kasstroomoverzicht

Een kasstroomoverzicht (Engels: cash flow statement) is een overzicht van de feitelijke geldstromen die in een organisatie in de loop van een boekjaar binnenkomen en uitgaan. Dit staat ook bekend als staat van herkomst en besteding der middelen.

Een kasstroomoverzicht heeft een zekere verwantschap met een winst- en verliesrekening, maar wijkt er op een aantal punten van af. Het voornaamste verschil is dat in een kasstroomoverzicht alleen rekening wordt gehouden met geldstromen die feitelijk in het betreffende boekjaar hebben plaatsgevonden [1].

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de gemiddelde koers. Koersverschillen inzake geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Ontvangen en betaalde rente, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten [2]. Betaald voetbalorganisaties, licentiehouders, moeten een kasstroomoverzicht opstellen volgens de specifieke verslaggevingsvoorschriften KNVB GAAP [25].

	2010/2011		2009/2010		2008/2009		2007/2008		2006/2007		2005/2006
	€*1.000	€*1.000	€*1.000	€*1.000	€*1.000	€*1.000	€*1.000	€*1.000	€*1.000	€*1.000	€*1.000	€*1.000
Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en resultaat verkoop spelers	-1.110		-3.988		-8.373		-7.484		-5.600		-4.264
Kasstroom uit operationele activiteiten	-6.546		-9.728		2.617		-10.461		-2.812		-901
Kasstroom uit investeringsactiviteiten	-4.058		-2.851		-1.391		7.723		12.813		-5.482
Kasstroom uit financieringsactiviteiten	10.703		12.649		-2.585		2.479		-7.397		6.539
Netto kasstroom		99		70		-1.359		-259		2.604		156
Saldo liquide middelen begin boekjaar		1.142		1.086		2.602		2.837		236		251
Saldo liquide middelen eind boekjaar		1.237		1.142		1.232		2.602		2.837		236
Mutatie		95		56		-1.370		-235		2.601		-15

Bovenstaande tabel geeft een overzicht van alle kasstromen uit operationele activiteiten, investering- en financieringsactiviteiten van de laatste zes seizoenen weer [3-7]. Enkele toelichtingen op bepaalde kasstromen:

· Men berekent de winst door eerst het bedrijfsresultaat te berekenen. Dit is het verschil tussen omzet en kosten, waarbij afschrijvingen tot de kosten moeten worden gerekend [8]. De post ‘Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en resultaat verkoop spelers’ is de afgelopen zes seizoenen negatief, omdat de bedrijfslasten hoger dan de gerealiseerde netto omzet zijn. Een negatief bedrijfsresultaat werkt door in de kasstroom uit operationele activiteiten.

· De boekjaren 2009/2010 en 2008/2009 levert de verkoop van spelers niet veel op m.a.g. dat de post ‘Afschrijvingen vergoedingssommen’ zwaar drukt op de post ‘Kasstroom uit operationele activiteiten’ (zie sectie 3.2 Winst- en verliesrekening).

· De verkopen van spelers (Royston Drenthe, Romeo Castelen, Dirk Kuyt, Salomon Kalou etc.) en de uitgifte van certificaten Talenpool I en II [9] genereren hoge kasstromen uit investeringsactiviteiten over de seizoenen 2006/2007 en 2007/2008. In de overige vier seizoenen vertoont de post ‘Kasstroom uit investeringsactiviteiten’ normale waarden, negatieve kasstromen.

· In het boekjaar 2009/2010 vertoont de post ‘Kasstroom uit financieringsactiviteiten’ een zeer hoge positieve kasstroom. De posten ‘Investeringen in vergoedingssommen’ en ‘Kasstroom uit bedrijfsoperaties’ zijn daar debet aan. Feyenoord Rotterdam N.V. heeft extra leningen [10] afgesloten om de operationele bedrijfsactiviteiten en vergoedingssom aan spelerstransfers(Sekou Cissé en Dani Fernandez) te financieren.

· Het jaarverslag 2009/2010 meldt: "Naar verwachting zal komend boekjaar door een kapitaalinjectie het eigen vermogen worden versterkt met een bedrag van minimaal € 15 miljoen. Deze kapitaalinjectie wordt gerealiseerd door omzetting van langlopende leningen in eigen vermogen en additionele kapitaalstortingen." In het afgelopen boekjaar 2010/2011 vertoont de post ‘Kasstroom uit financieringsactiviteiten’ een zeer hoge positieve kasstroom. Feyenoord Rotterdam N.V. heeft extra leningen en kapitaalstortingen (door Vrienden van Feyenoord) voor een bedrag van € 20 miljoen aangetrokken [23].

4.2 Kasstromen uit operationele activiteiten

Onderstaande tabel geeft de operationele bedrijfsactiviteiten van de laatste zes seizoenen weer [3-7]. De tabel beschrijft de kasstromen die voortvloeien uit de operationele bedrijfsvoering . Dit begint met post ‘Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en resultaat verkoop spelers’ zoals die is vermeld in de winst- en verliesrekening, en corrigeert dit bedrag op een aantal punten (indirecte methode). Er wordt in elk geval gecorrigeerd voor een aantal "stroomgrootheden": toe- of afname van debiteuren, van crediteuren, en van voorraden. Met nog enige andere correcties leidt dit tot de post ‘kasstroom uit operationele activiteiten’. Als dit een negatief bedrag is, heeft de onderneming, reeds nu of op termijn, een probleem. De normale situatie is echter dat dit bedrag positief is [1].

	2010/2011		2009/2010		2008/2009		2007/2008		2006/2007		2005/2006		2004/2005
	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000
Operationele activiteiten
Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en resultaat verkoop spelers		-1.110		-3.988		-8.373		-7.484		-5.600		-4.264		-1.985
Aanpassing voor:
- Afschrijvingen immateriële vaste activa	100		100		1.095		158		209		208		-
- Afschrijvingen materiële vaste activa	420		408		763		328		332		363		395
- Mutatie voorzieningen	1.204		-716		107		-1.391		1.019		-46		128
		1.724		-208		1.965		-905		1.560		525		523
Veranderingen in werkkapitaal:
- Kortlopende vorderingen (exclusief vordering uit hoofde van transfersommen en tekengelden)	-29		-713		3.297		-3.028		2.416		-13.070		-2.142
- Voorraden	75		-6		-154		-198		2		466		27
- Kortlopende schulden (exclusief leningen, kredietinstellingen en schulden uit hoofde van transfersommen en tekengelden)	-5.669		-3.391		6.972		3.758		9		3.611		193
		-5.623		-4.110		10.115		532		2.427		-8.993		-1.922
Kasstroom uit bedrijfsoperaties		-5.009		-8.306		3.707		-7.857		-1.613		-12.732		-3.384
Ontvangen/betaalde interest		-1.537		-1.422		-1.090		-2.604		-1.288		-661		816
Kasstroom uit operationele activiteiten		-6.546		-9.728		2.617		-10.461		-2.901		-13.393		-2.568

Enkele toelichtingen op bepaalde posten [3-7]:

· De afgelopen zes voetbalseizoenen is Feyenoord Rotterdam N.V. niet in staat geweest het negatieve bedrijfsresultaat om te buigen in een positief resultaat. Bij uitblijven van sportieve prestaties van de club zal de omzet geen groei meer vertonen en zal de post ‘Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en resultaat verkoop spelers’ negatief blijven, als de bedrijfslasten niet verder dalen.
· In het afgelopen boekjaar 2010/2011 vertoont de post ‘Kasstroom uit operationele activiteiten’ een zeer hoge negatieve kasstroom. De post ‘Lening’ (zie sectie 2.3.4 Passivabalans) is daar debet aan. Van de langlopende leningen dient in seizoen 2011/2012 € 7,4 miljoen te worden afgelost [24]. Omzetting van langlopende leningen (> 1 jaar) naar kortlopende leningen (< 1 jaar) heeft impact op de post ‘Kasstroom uit bedrijfsoperaties’.

· De post ‘Veranderingen in werkkapitaal’ beschrijft de veranderingen in nettowerkkapitaal, dat het verschil is tussen veranderingen in de vlottende activa (voorraden, debiteuren, liquide middelen) op de balans van een onderneming en de vlottende passiva (crediteuren en overige kortlopende schulden).

· Voor de berekening van het nettowerkkapitaal hanteert Feyenoord Rotterdam N.V. de volgende berekeningen:

Netto werkkapitaal = (eigen vermogen + voorzieningen + lang vreemd vermogen) – vaste activa

· Een positieve waarde/verandering van het nettowerkkapitaal betekent dat er meer eigen vermogen en lang vreemd vermogen is aangetrokken dan dat er in de vaste activa geïnvesteerd is. Dit geeft een solide beeld weer van de huidige situatie van de onderneming. Het verlenen van kredieten door de bank wordt vaak afhankelijk gesteld van de in de onderneming aanwezige nettowerkkapitaal [11]. Een negatieve verandering in het werkkapitaal duidt in het algemeen op liquiditeitsproblemen. Een onderneming heeft op dat moment minder eigen vermogen en lang vreemd vermogen aangetrokken dan dat er in de vaste activa geïnvesteerd is. Het bedrijf heeft in dat geval onvoldoende middelen om aan de kortlopende verplichtingen te kunnen voldoen.

· Het nettowerkkapitaal van Feyenoord Rotterdam N.V. is in het verslagjaar 2009/2010 licht verbeterd van negatief € 37 miljoen naar negatief € 36,2 miljoen. De verbetering (=positieve verandering) van het werkkapitaal wordt vooral veroorzaakt door de afname van de overlopende passiva [12]. Overlopende passiva zijn nog te betalen kosten (negatief) en vooruitontvangen opbrengsten (positief). In voorgaande jaren hebben de financieringsactiviteiten van Feyenoord Rotterdam N.V. voldoende lang vreemd vermogen aangetrokken (zie sectie ‘Kasstromen uit financieringsactiviteiten’).
Het jaarverslag 2010/2011 meldt: "Het werkkapitaal is in het verslagjaar verbeterd van negatief € 36,2 miljoen naar negatief € 28,1 miljoen. De verbetering van het werkkapitaal wordt vooral veroorzaakt door de afname van de schuld inzake belastingen en premies sociale verzekeringen en de toename van de kortlopende vorderingen als gevolg van de transfer van L. Castaignos." [23]

· De posten ‘Afschrijvingen immateriële vaste activa’ en ‘Afschrijvingen materiële vaste activa’ beschrijven afschrijvingen op resp. niet-tastbare kapitaalgoederen (goodwill, octrooi, patent) en tastbare kapitaalgoederen (grond, machines, computers etc.) en exclusief afschrijvingen op vergoedingssommen aan spelerstransfers (zie secties 2.2 Activa en sectie 3.2 Winst- en verliesrekening).

· De posten ‘Mutatie voorziening’ beschrijft de mutaties van de getroffen voorzieningen t.o.v. het voorgaande boekjaar. Voorzieningen worden gevormd voor in recht afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten [13].

4.3 Kasstromen uit investeringsactiviteiten

Kasstroom uit investeringsactiviteiten bestaan uit aanschaffingen in machines en andere duurzame activa, en wel voor het volle bedrag van de aanschaf. Ook investeringen die de vorm aannemen van overnames van andere ondernemingen of gedeelten daarvan vallen hieronder. (En de opbrengst van een verkoop van een deelname wordt hier als een negatieve investering verantwoord.) De uitgaven zijn negatieve bedragen (er gaat immers geld "de deur uit", en zo'n verkoop is een positief bedrag). De normale situatie is dat het totaal van de kasstroom uit investeringsactiviteiten negatief is. Daar is op zich niets mee aan de hand [1].

De investeringsgeldstromen binnen een betaald voetbalorganisatie zijn de betalingen aan en opbrengsten van vergoedingssommen (incl. verrekening van hand- en tekengelden) voor resp. aan- en verkoop van spelers. Uit de jaarverslagen kan je de transfergegevens van voetbalspelers niet achterhalen. Via de website van transfermarkt.co.uk is een reconstructie van spelerstransfers mogelijk, als de transferdatum van de betreffende (ex-) speler bekend is. Onbetrouwbaar blijven de (geschatte) marktwaarde en transferbedragen van spelers. De vergoedingssom is dan terug te vinden in de post‘Inkomsten uit vergoedingssommen’.

	2010/2011		2009/2010		2008/2009		2007/2008		2006/2007		2005/2006		2004/2005
	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000
Investeringssactiviteiten
Inkomsten uit vergoedingssommen	-713		2.752		10.491		23.402		25.079		14.149		7.644
Investeringen in vergoedingssommen	-3.050		-5.471		-10.838		-14.886		-12.065		-6.026		-6.677
Investeringen in immateriële vaste activa	-		-		-		-		-		-700		-
Investeringen in materiële vaste activa	-182		-132		-1.044		-793		-201		-427		-370
Resultaat desinvesteringen materiële vaste activa	-		-		-				-		14		12
Investering uit hoofde aankoop effecten	-113		-		-				-		14		12
Kasstroom uit investeringsactiviteiten		-4.058		-2.851		-1.391		7.723		12.813		7.024		621

Bovenstaande tabel geeft de investeringsactiviteiten van de laatste zes seizoenen weer [3-7]. Enkele toelichtingen op bepaalde posten:

· De verkopen van spelers als Royston Drenthe (2007/2008), Romeo Castelen (2007/2008), Dirk Kuyt (2006/2007) en Salomon Kalou (2006/2007) leveren hoge positieve geldstromen voor de post ‘Inkomsten uit vergoedingssommen’ op. In het door Feyenoord uitgegeven persbericht (d.d. 17 oktober 2008) staat dat het positieve resultaat vergoedingssommen in het seizoen 2007/2008 behaald is met de transfers van spelers en de uitgifte van certificaten Talenpool I en II [9]. De speler Angelos Charisteas is in het seizoen 2006/2007 voor een bedrag van € 2.500.000,- aangetrokken en heeft de voetbalclub aan het begin van seizoen 2007/2008 verlaten. Gerekend over beide seizoenen heeft Feyenoord geen verlies op deze speler gemaakt.

· In het voetbalseizoen 2007/2008 investeerde de voetbalclub in spelers Kevin Hofland, Roy Makaay en Tim de Cler, wat een ongebruikelijke hoge negatieve geldstroom voor de post ‘Investeringen in vergoedingssommen’ genereert. In het voetbalseizoen 2009/2010 financierde Feyenoord de spelersaankopen (Sekou Cissé en Dani Fernandez) m.b.v. een lening, dat als langlopende schuld geregistreerd is [10]. De ontvangen gelden uit de fondsen Talent Pool I en II, Feyenoord Investeringsfonds 2008 en Beloften Pool 2009 heeft Feyenoord Rotterdam N.V. gebruikt voor het aantrekken van vreemd vermogen en transfervergoedingssommen. Dit verklaart de hoge kasstromen voor deze post in de boekjaren 2006/2007, 2007/2008 en 2008/2009. In deze post zijn betaalde commissies en opleiding- en solidariteitsvergoedingen ook opgenomen.

· De post ‘Investeringen in immateriële vaste activa’, bestaande uit onder meer de betaalde transfersommen en tekengelden, zijn geactiveerd als betaalde vergoedingssommen verminderd met lineaire afschrijvingen over de contractperiode [12].

4.4 Kasstromen uit financieringsactiviteiten

Financieringsgeldstromen beschrijven de wijze waarop aan de kapitaalsbehoefte van een onderneming is voldaan in de loop van het boekjaar. Een emissie van aandelen zorgt voor een geldstroom de onderneming in, evenals het aantrekken van geld door middel van obligaties. Het aflossen van een langlopende lening is dan weer een negatieve geldstroom. Betaling van dividenden wordt gezien als een vorm van "negatieve financiering": er gaat geld de onderneming uit. Hetzelfde geldt voor inkoop van aandelen.

Het achterhalen van gegevens over financieringsactiviteiten lukt nauwelijks, omdat er weinig over gepubliceerd wordt in de jaarverslagen. Aan de hand van bepaalde bedragen, dat een financieringsactiviteit met zich meebrengt, kan men afleiden welke schuld of lening de voetbalclub afgelost heeft of welke verplichting de voetbalclub aangegaan is. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de financieringsactiviteiten van de laatste zes seizoenen weer [3-7]. Enkele toelichtingen op bepaalde financieringsactiviteiten:

· In de seizoenen 2007/2008 en 2009/2010 heeft de voetbalclub gebruik gemaakt van de financieringsactiviteit ‘Kapitaal stortingen’. Additionele kapitaal stortingen zijn toegevoegd aan de agioreserve, de financiële reserve van Feyenoord Rotterdam N.V. De agioreserve is een term uit de beleggingswereld. Het beschrijft de financiële reserve van een Naamloze vennootschap of Besloten Vennootschap die ontstaat door emissie van aandelen boven de nominale waarde [14].De storting op de in het boekjaar 2010/2011 uitgegeven aandelen vond plaats door omzetting van leningen voor een bedrag van € 11,625 miljoen en voor een bedrag van € 8,475 miljoen in geld [23].

· In het afgelopen boekjaar 2010/2011 vertoont de post ‘Kasstroom uit financieringsactiviteiten’ een zeer hoge positieve kasstroom. De posten ‘Kapitaalstortingen’ en Inkomsten uit aangetrokken leningen (langlopend)’ zijn daar debet aan. Feyenoord Rotterdam N.V. heeft extra leningen en kapitaalstortingen aangetrokken.

· In het seizoen 2009/2010 zijn de ontvangen gelden ad € 9.756 miljoen hoofdzakelijk uit het Feyenoord Investeringsfonds 2008 opgenomen in financieringsactiviteit ‘Inkomsten uit aangetrokken leningen (langlopend)’ [12, 15]. De transferopbrengsten gedurende boekjaren 2008/2009 en 2009/2010 betreffen ook de verkoop van participaties in de Feyenoord Beloften Pool 2009 [16, 17]

· Financieringsactiviteit ‘Uitgaven aan aflossingen van leningen (langlopend)’ is in het seizoen 2006/2007 opvallend hoog. De noodzaak tot de aflossing van langlopende leningen, omdat de rentelasten zwaar drukt op de operationele bedrijfsvoering. De leningen van € 3.517 miljoen en € 3.923 miljoen zijn beschreven als resp. ‘Lening 1’ met rentepercentage 12 % en ‘Lening 2’ met rentepercentage 9 % in de post ‘Overige schulden’ (langlopende schulden) in het jaarverslag 2005/2006 [18]. Deze post is over het afgelopen boekjaar 2010/2011 flink gestegen vanwege eenconversie van ontvangen gelden in het Feyenoord Investeringsfonds 2008 in aandelenkapitaal [23].

· Financieringsactiviteit ‘Inkomsten/uitgaven uit mutatie r/c krediet’ bevat geldstromen t.g.v. mutaties op rekening-courant.

· De negatieve financieringsstromen uit de post ‘Inkomsten/uitgaven uit mutatie leningen korte termijn’ zijn gebruikt voor het aflossen van kortlopende en langlopende leningen [19]. Deze post is in het seizoen 2005/2006 positief, omdat de directie een zorgwekkende ontwikkeling van de kasstromen in dat seizoen heeft geconstateerd. De directie heeft additionele financiering aangetrokken. Een investeerder heeft voor € 3 miljoen aan kortlopend krediet verstrekt [20].

· De post ‘Inkomsten/uitgaven uit mutatie leningen korte termijn’ is in de seizoenen 2006/2007 en 2007/2008 voornamelijk gebruikt voor de aflossing van langlopende schulden met hoge rentelasten. Feyenoord Rotterdam N.V. verantwoordt de opbrengst uit hoofde van de Talent Pool als resultaat transfers in de periode waarin het getekend inschrijfformulier is ontvangen [21].

· Feyenoord Rotterdam N.V. heeft in de seizoenen 2004/2005 en 2005/2006 een lening van resp. € 105.000 en € 95.000 verstrekt aan Sportclub Feijenoord. De sportclub heeft in het seizoen 2006/2007 de gehele schuld ad € 200.000 geheel afgelost. Inclusief de verrekening van deelneming aan Feyenoord Talent Pool BV ad € 20.000, levert de post ‘Investeringen in financiële vaste activa’ in het seizoen 2006/2007 een positieve geldstroom van € 180.000 op [22].

· In het afgelopen seizoen 2009/2010 vertoont de post ‘Kasstroom uit financieringsactiviteiten’ een zeer hoge positieve kasstroom. De posten ‘Kapitaal stortingen’ en ‘Inkomsten uit aangetrokken leningen (langlopend)’ zijn daar debet aan.

	2010/2011		2009/2010		2008/2009		2007/2008		2006/2007		2005/2006
	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000	€ * 1.000
Financieringsactiviteiten
Kapitaal stortingen	8.475		3.000		-		1.900		-		-
Inkomsten uit aangetrokken leningen (langlopend)	13.927		9.756		1.625		3.250		4.652		88
Uitgaven aan aflossingen van leningen (langlopend)	-9.144		-		-		-1.709		-3.517		-
Inkomsten/uitgaven uit mutatie r/c krediet	-1.805		668		-3.710		3.488		-2.712		3.546
Inkomsten/uitgaven uit mutatie leningen korte termijn	-750		-775		-500		-4.450		-6.000		3.000
Investeringen in financiële vaste activa	-		-		-		-		180		-95
Kasstroom uit financieringsactiviteiten		10.703		12.649		-2.585		2.479		-7.397		6.539

4.5 Referentielijst

1. http://nl.wikipedia.org/wiki/Kasstroomoverzicht

2. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2009/2010,Jaarrekening Boekjaar 2009/2010, 16 december 2010, Grondslagen van waardering activa en passiva en de resultaatbepaling, Toelichting op het kasstroomoverzicht, p. 23.

3. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2009/2010,Jaarrekening Boekjaar 2009/2010, 16 december 2010, Kasstroomoverzicht, p. 21.

4. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2008/2009,Jaarrekening Boekjaar 2008/2009, 11 december 2009, Kasstroomoverzicht, p. 21.

5. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2007/2008,Jaarrekening Boekjaar 2007/2008, 17 oktober 2008, Geconsolideerd kasstroomoverzicht, p. 10-11.

6. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2006/2007,Jaarrekening Boekjaar 2006/2007, 12 oktober 2007, Geconsolideerd kasstroomoverzicht, p. 12-13.

7. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2005/2006,Jaarrekening Boekjaar 2005/2006, 24 januari 2007, Geconsolideerde winst- en verliesrekening, p. 10-11.

8. http://nl.wikipedia.org/wiki/Winst_(onderneming)

9. Feyenoord Rotterdam N.V., JAARCIJFERS FEYENOORD ROTTERDAM NV PER 30 JUNI 2008,Persbericht Feyenoord Rotterdam N.V., 17 oktober 2008, 2008, p. 4.

10. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2009/2010,Jaarrekening Boekjaar 2009/2010, 16 december 2010, Toelichting op de geconsolideerde balans, 2.3.2 Overige schulden, p. 32.

11. http://nl.wikipedia.org/wiki/Werkkapitaal

12. H.M.A. Gudde, A.P.J. Jacobs en M. Koevermans, Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2009/2010, Verslag van Directie, 16 december 2010, Financiële toelichting, p. 9.

13. H.M.A. Gudde, A.P.J. Jacobs en M. Koevermans, Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2009/2010, Jaarrekening Boekjaar 2009/2010, 16 december 2010, Grondslagen van waardering activa en passiva en de resultaatbepaling, Voorzieningen, Algemeen, p. 26.

14. http://nl.wikipedia.org/wiki/Agioreserve

15. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2009/2010,Jaarrekening Boekjaar 2009/2010, 16 december 2010, Grondslagen van waardering activa en passiva, Feyenoord Investeringsfonds 2008, p. 25.

16. H.M.A. Gudde, A.P.J. Jacobs en M. Koevermans, Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2009/2010, Verslag van Directie, 16 december 2010, Bedrijfslasten, 6. Resultaat vergoedingssommen, p. 10-11.

17. H.M.A. Gudde, A.P.J. Jacobs en M. Koevermans, Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2008/2009, Verslag van Directie, 11 december 2009, Bedrijfslasten, 6. Resultaat vergoedingssommen, p. 10.

18. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V, Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2005/2006,Jaarrekening Boekjaar 2005/2006, Toelichting op de geconsolideerde balans, 2.3.2 Overige schulden, p. 20-21.

19. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2005/2006,Jaarverslag directie, 24 januari 2007, Vooruitzichten, p. 4.

20. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2005/2006,Jaarverslag directie, 24 januari 2007, Financiële positie, p. 3.

21. Feyenoord Rotterdam N.V., JAARCIJFERS FEYENOORD ROTTERDAM NV PER 30 JUNI 2008,Persbericht Feyenoord Rotterdam N.V., 17 oktober 2008, 2008, p. 4.

22. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2006/2007,Jaarrekening Boekjaar 2006/2007, 12 oktober 2007, Toelichting op de geconsolideerde balans, 1.3 Financiële vaste activa, p. 22.

23. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2010/2011, Jaarrekening Boekjaar 2010/2011, 15 november 2011, Toelichting op de geconsolideerde balans, 2.1 Eigen vermogen, p. 29.

24. H.M.A. Gudde, A.P.J. Jacobs en M. Koevermans, Jaarverslag Feyenoord Rotterdam N.V. 2010/2011, Verslag van Directie, 15 november 2011, Financiële toelichting, p. 9.

25. K. Borst en E. Elzinga, De betaaldvoetbalsector wil een stevige accountant!, AccountancyNieuws, 18 juni 2010.